„Uwięziony przez dziesięć tysięcy lat... Wygnany z własnej ojczyzny... A teraz zuchwale wkraczacie do mego świata... Nie jesteście gotowi... Nie jesteście gotowi!”

―Illidan Stormrage w intrze.

World of Warcraft: The Burning Crusade (w skrócie TBC) - pierwszy dodatek do popularnej gry MMORPG World of Warcraft, ogłoszony 28 października 2005 roku, a wydany 16 stycznia 2007 roku w Ameryce Północnej, Europie oraz Australii, 2 lutego 2007 r. w Korei, 3 kwietnia 2007 roku na Tajwanie i w Hong Kongu oraz 6 września 2007 roku w Chinach kontynentalnych. Dodatek ten wprowadza nowy kontynent o nazwie Rubieże (ang. Outland) oraz dwie grywalne rasy - należących do Przymierza draenei oraz sprzymierzonych z Hordą Krwawe Elfy. Zwiększono również maksymalny ze zdobytych poziomów z 60 do 70.

Cała tematyka natomiast skupia się na tytułowej Płonącej Krucjacie - wielkim konflikcie Płonącego Legionu ze śmiertelnikami, który ogołaca kolejne planety ze wszelkiego życia, a przeciwko któremu wystąpili mieszkańcy Azeroth oraz członkowie złowrogich i tajemniczych Illidarów, jak również mieszkańcy Rubieży.

Produkcja[]

W przygotowaniu do The Burning Crusade Blizzard 5 grudnia 2006 roku wypuścił patch 2.0.1 w Ameryce Północnej oraz Europie. Patch ten wprowadzał część elementów przed wprowadzeniem samego dodatku - w tym przebudowany system honoru, sparingowe pojedynki na arenie oraz interfejs Poszukiwania Grupy.

Dodatek pojawił się w edycji standardowej oraz kolekcjonerskiej. W Edycji Kolekcjonerskiej The Burning Crusade dodatkowo pojawił się DVD Za Kulisami, grywalny pupil pisklak pustki oraz wiele ekskluzywnych dodatków. Zainstalowanie dodatku nie zakłóca wstecz kompatybilności - gracze mogą zalogować się na konto pozbawione dodatku używając klienta The Burning Crusade.

Wymagania systemowe obu edycji pozostały w dużej mierze takie same w porównaniu z World of Warcraft, za wyjątkiem zwiększenia wymaganego połączenia sieciowego z połączenia dial-up o przepustowości 56kb/s na "połączenie szerokopasmowe". Blizzard zaznaczył, że miana ta została wprowadzona ze względu na wielkość przyszłych patchów i że będzie w dalszym ciągu oferował wsparcie techniczne dla graczy łączących się poprzez połączenie dial-up, za wyjątkiem problemów z aktualizacją gry.

Oficjalny opis[]

Minęło kilka lat od porażki Płonącego Legionu na górze Hyjal a rasy Azerothu zaczęły odbudowywać swoje siedziby. Wraz z odnowionymi siłami, bohaterowie Hordy i Przymierze rozpoczęli odkrywanie nowych ziem zamkniętymi za Mrocznym Portalem aby zbadać nieznane krainy spoza znanego świata. Czy ci bohaterowie odnajdą przyjaciół czy wrogów? Jakie niebezpieczeństwa i nagrody oczekują za mrocznym portalem? I co zrobię kiedy dowiedzą się że demony które zostały rzekomo zniszczone powróciły i planują odnowić swą Płonącą Krucjatę?

Historia[]

Dotychczasowe wydarzenia[]

Dark Portal Sign — Logo wydarzenia zapowiadającego wydanie dodatku.

Od Trzeciej Wojny i Wyniesienia Króla Lisza minęły cztery lata. Azeroth cały czas podnosi się z ran zadanych przez ów konflikty - polowano na demony, sabotowano spisek przeciwko Przymierzu i Hordzie ze strony czarnych smoków, wyrzucono Plagę z wielu terenów dawnego Lordaeronu oraz pokonano qirajów oraz ich silithidów w ramach Wojny Ahn'Qiraj. Poszukiwacze przygód są teraz bohaterami, polując na ostatnie siły Mrocznej Hordy i każdego, kto zagraża i tak już kruchemu pokojowi. Po swoim odnalezieniu Varian Wrynn nie powraca na tron Królestwa Wichrogrodu, zamiast tego dążąc do przywrócenia spokoju oraz pozbycia się ostatnich z popleczników Katrany Prestor oraz ścigając przedstawicieli Bractwa Nieskornych - gangu uczestniczącego w jego porwaniu. Najwyższy Król aktywnie też współpracuje z Wodzem Wojennym w celu zwalczania spiskowców i zagrożeń obu stron.

Tymczasem ma miejsce podejrzana aktywność na Jałowych Ziemiach. Zgrupowane tam demony okazują się całym ocalałym z bitwy o Górę Hyjal dowództwem armii demonów. Prowadzeni przez Kazzaka Suprematora rozpoczęli w trakcie problemów obu stron próbę otwarcia Mrocznego Portalu - bramy łączącej niegdyś Azeroth z Draenorem, zamkniętą przed 15 laty przez legendarnych dzisiaj Synów Lothara, którzy wyruszyli powstrzymać prowadzoną przez mrocznego szamana Ner'zhula odnowioną gałąź Orczej Hordy - Hordę Draenoru - na rozkaz króla Terenasa Menethila II, a prowadzeni przez Turalyona, następcę sir Anduina Lothara.

Gdy nastaje rok 26 ADP powstały równo 26 lat temu Mroczny Portal po raz kolejny zostaje otwarty, a Legion przypuszcza atak, odparty przez połączone siły obu koalicji. Obie frakcje ruszają zatem do Draenoru, by powstrzymać demony oraz odnaleźć tych, co zaginęli przed laty w orkowej ojczyźnie.

Illidarowie kontra Płonący Legion[]

Chronicle Burning Legion — Płonący Legion, wielka armia demonów niszcząca świat za światem.

Po Wyniesieniu Króla Lisza Rubieże, dotychczas niepodzielnie rządzone przez Legion, stały się areną krwawej wojny. Wojna o Rubieże doprowadziła do podziału na dwa zwalczające się obozy: na północy resztek Draenoru ziemie w postaci Gór Klingi, Otchłani Burz oraz północna część Półwyspu Piekielnego Ognia zajmuje demoniczna armia, natomiast Dolina Cienistego Księżyca i pozostałe krainy stanowią ziemie będące areną walk między nim a frakcją, której przywódca poprzysiągł zniszczyć demony raz na zawsze. Składająca się z demonów-renegatów, Złamanych draenei, Krwawych Elfów i Spaczonych Orków nazywają się Illidarami, a prowadzeni są przez łowcę demonów, teraz będącego pół-Kaldorei, pół-demonem - Illidana Stormrage'a.

Rubieże, pogrążone w wojnie, są rozdarte. Mieszkańcy nie wiedzą czy dać się spaczyć Legionowi, czy może też przyłączyć się do pogrążonego w szaleństwie renegata i jego kompanów. Z pomocą wprawdzie przybyli Sha'tarowie z Shattrath, którzy ustanowili z tego dawnego miasta draenei schronienie oraz centrum pomocy cywilizacjom cierpiącym przez przepołowienie resztek niegdyś dumnej ojczyzny orków.

Wielu widzi Illidana jako zbuntowanego sługę Legionu, lecz inni uważają, że szuka sposobu, aby raz na zawsze go pokonać w miejscu, które kiedyś zdruzgotał w ramach swojej Płonącej Krucjaty - kampanii niszczenia wszelkiego życia i wypijania magii na światach znajdujących się w Bezkresnej Ciemności, by zmienić je w kolejne demoniczne koszary na terenie Wypaczonej Otchłani. Jedyną prawdę zna tylko on sam. Tymczasem jego dawna strażniczka w postaci Wartowniczki Maiev Shadowsong wciąż go ściga i usiłuje dopaść swojego zbiega, wymierzając mu sprawiedliwość poprzez uśmiercenie brata bliźniaka Malfuriona.

Krwawe Elfy i draenei[]

Wraz z rosnącymi problemami po stronie Przymierza i Hordy, wynikającymi z machinacji Onyxii, obie frakcje zaczęły szukać wsparcia u innych ras. Co prawda większość pozostała bez odzewu, lecz dwie frakcje nie odmówiły pomocy obu stronom konfliktu, szczególnie w kwestii walki z niedobitkami demonów z czasów Trzeciej Wielkiej Wojny.

Królestwo Quel'Thalas, niegdyś zamieszkałe przez Wysokie Elfy, leżało w ruinie i zostało odbite przez żądne zemsty na Pladze Krwawe Elfy. Początkowo należały do Przymierza Lordaeronu, a kierowane były przez następcę tron w postaci księcia Kael'thasa Sunstridera. Gdy jednak Wielki Marszałek Othmar Garithos uwięził elfy za rzekomą zdradę na rzecz nag te uciekły do Illidana, gdzie następnie rozpoczęły działania mające na celu zniszczenie Tronu Mrozu. Okazało się to jednak wielkim wyzwaniem i ostatecznie Illidan poniósł porażkę. Pod nieobecność księcia Kaela władzę w Quel'Thalas sprawuje Lord Regent Lor'themar Theron. Gdy królestwo szukało rozpaczliwie pomocy namiestnik Sunstridera nawiązał kontakt z dawną przełożoną - Sylvanas Windrunner. Z jego pomocą taureni i orkowie przyjęli sin'dorei do siebie, chociaż dżunglowe trolle były temu przeciwne z racji trwającej do dawien dawna wrogości między trollami, a elfami.

Tymczasem Przymierze pod postacią Państwa Kaldorei i wyprawy morskiej Królestwa Wichrogrodu dotarło na Wyspę Lazurowej Mgły, szukając zauważonego w Darnassusie przez astronomów tajemniczego, świecącego na fioletowo meteoru. Tyrande Whisperwind oraz Jaina Proudmoore szybko odkryły że meteor był pojazdem kosmicznym, zawierającym nową rasę znaną jako draenei. Obcy stworzyli sobie miasto o nazwie Exodar, podobnie jak statek którym przylecieli i założyli państwo o tej samej nazwie. Przybysze okazali się pokojowo nastawieni, a spotykając Przymierze Velen - prorok i przywódca całej rasy - szybko odkrył liczne zbieżności ideologiczne. Ogłosił więc wstąpienie do tejże frakcji, sprawiając że terytoria Przymierza w Kalimdorze zwiększyły się, jak wcześniej Hordy we Wschodnich Królestwach. Wzbudziło to jednak obawy u orków - wielu pamięta, choć mgliście, to co zrobiło pod wpływem demonów na swojej ojczystej planecie.

Nowe krainy[]

Rubieże - resztki Draenoru[]

Rubież to nowa kraina wprowadzona w tym dodatku. Są to nędzne resztki świata znanego niegdyś jako Draenor. Podczas rytuału jaki miał miejsce prawie 20 lat temu mroczny szaman Ner'zhul, później znany pod postacią Króla Lisza, otworzył szereg portali do innych krain, czym nadwyrężył cały świat i rozerwał go na kawałki. Zniszczenie świata nie pozostało bez echa, a ruiny niegdyś dumnej ojczyzny orków i ogrów oraz przybranego domu draenei zajęły demony. Nieliczni mieszkańcy stawili opór bądź ulegli Legionowi.

Obecnie Rubieże to pole bitwy. Tutaj Illidarowie wycofali się po porażce w trakcie Wyniesienia Króla Lisza, przejmując Czarną Świątynię i wyzwalając liczne ziemie na południu, między innymi podbijając Dolinę Cienistego Księżyca, Moczary Zangarskie oraz południowy Półwysep Piekielnego Ognia. Tymczasem siły Kil'jaedena zajęły Otchłań Burz oraz Góry Klingi. Jedynym w miarę neutralnym względem tych ziem terenem stał się Nagrand i Puszcza Terokkar.

Gdy 26 lat po powstaniu w Azeroth i na Draenorze połączenia między tymi światami Płonący Legion skorzystał z niego by wycofać się z Azeroth i przegrupować się na Rubieży siły Hordy i Przymierza razem odparły inwazję i zajęły draenorską stronę portalu. Obie strony uznały to miejsce za sanktuarium, a następnie rozpoczęły zakrojoną na szeroką skalę inwazję na Rubież, odnajdując przedstawicieli swoich ras, uważanych za dawno zaginione. Nawiązali też relacje dyplomatyczne z neutralnym miastem Shattrath, jakie pełni rolę nieformalnej stolicy tego świata. Ponieważ ogłosiło neutralność względem nich, stało się metropolią gdzie obie strony są mile widziane, a używanie broni przeciwko sobie jest zakazane pod groźbą pacyfikacji i zamknięcia murów miasta dla przedstawicieli tejże koalicji.

Krainy[]

Dolina Cienistego Księżyca (Shadowmoon Valley) - zrujnowana kraina, w której rządzą Illidarowie. Z nieba spadają infernale pod postacią meteorów z zielonym płomieniem. Cały obszar jest spaczony i nawiedzany przez demony Legionu bądź te, które przeszły na stronę Illidana. Najbardziej przerażającym jest jednak miejsce w postaci dawnej Świątyni Karaboru, dziś lepiej znanego pod mianem Czarnej Świątyni.
Góry Klingi (Blade's Edge Mountains) - masyw górski, którego szczyty przypominają jakby klingę z mieczy. W dolinach znaleźć można demony, a w paru kluczowych regionach odszukać można bardzo dobrze przygotowane do walki posterunki Przymierza bądź Hordy. W tym regionie działają również ocaleli przedstawiciele ogrzego Imperium Goriańskiego, panującego setki lat temu w Draenorze.
Moczary Zangarskie (Zangarmarsh) - olbrzymie moczary, największy magazyn wody na Rubieżach. Niebo tej krainy zasłaniają gęsta mgła oraz olbrzymie grzyby, na szczytach których są podobno zlokalizowane miasta draenei, wzniesione po wymordowaniu ich przez Orczą Hordę.
Nagrand (Nagrand) - zielona kraina, prawdziwa oaza życia pośród spustoszonego regionu w formie wielkich równin. W tym regionie schronienie znaleźli Złamani draenei, a także Mag'harowie, czyli orkowie jacy uniknęli spaczenia przez demony. Na zachodzie swoją bazę założył Płonący Legion, a w kilku miejscach znaleźć można również posterunki handlowe Eterycznych.
Otchłań Burz (Netherstorm) - miejsce gdzie Rubież przenika z Wypaczoną Otchłanią. Jedyne życie to skalni giganci, demony, bazy goblinów i Eterycznych bądź stworzone przez tych drugich biokopuły, pod którymi ukryto florę i faunę Draenoru. To kwatera główna Płonącego Legionu i sługi Kil'jaedena: Kael'tasa Sunstridera.
Półwysep Piekielnego Ognia (Hellfire Peninsula) - jałowe pustkowia, na których znajduje się dawna stolica Orczej Hordy: Cytadela Piekielnego Ognia. Tutaj też powstała draenorska część Mrocznego Portalu. W wielu miejscach znaleźć można siły Legionu, które usiłują przenieść wojnę do Azeroth.
Puszcza Terokkar (Terokkar Forest) - nieprzebyta puszcza, w której leży neutralne miasto Shattrath. Niebezpieczeństwami na tym obszarze są jednak ptakopodobni arakkoa, Zagubieni draenei oraz Krwawe Elfy ze Słonecznej Furii.

Inne nowe krainy[]

Kalimdor[]

Wyspa Krwawej Mgły (Bloodmyst Isle) - jedna dwóch z Wysp Lazurowej Mgły, leżąca na północ od drugiej. Zlokalizowana podobnie jak ona na północny zachód od Kalimdoru. Wyspę tą zajęły Krwawe Elfy z lojalistów Kael'thasa, jakie zaatakowały uciekający z Rubieży draenei i utrzymały swoją pozycję. Miejsce jest skażone przez promieniowanie wydobywające się z odłamków międzywiarowego statku.
Wyspa Lazurowej Mgły (Azuremyst Isle) - jedna z wysp archipelagu o tej samej nazwie. To tutaj rozbił się Exodar z draenei na pokładzie. W tym miejscu znaleźć można bogatą faunę, powszechną również w Ashenvale czy na Mrocznym Wybrzeżu. W okolicy grasują goblińska Spółka Gitgeszeft, murlockie plemiona, nagi, a także Krwawe Elfy oddane wobec Płonącego Legionu.

Wschodnie Królestwa[]

Śpiewająca Puszcza (Eversong Woods) - bajeczna kraina, wydająca się jakby być w stadium wiecznego lata. Jest jednak podzielona przez Trupią Bliznę, świadectwo tego jaką siłą jest Plaga. To tutaj położona jest Srebrna Luna, stolica Wysokich i Krwawych Elfów. Region zmaga się z atakami nieumarłych, przeciwko którym działają Krwawi Rycerze, paladyni Quel'Thalas.
Widmowe Ziemie (Ghostlands) - południowa część subkontynentu Quel'Thalas. Podczas Drugiej Wojny została spustoszona przez ataki orków, natomiast w trakcie Trzeciej Wojny została spalona i zniszczona wskutek działań Plagi. Panuje tutaj Kult Potępionych, niedobitki nieumarłej armii oraz duchy poległych i pomordowanych. Są to też rodowe ziemie rodu Windrunnerów, których przedstawielka kieruje powstałym na ruinach Lordaeronu Królestwem Opuszczonych. Oprócz żywych trupów grasują tutaj liczne bandy Leśnych Trolli z Zul'Aman.
Wyspa Quel'Danas (Isle of Quel'Danas) - dodana w patchu 2.4.0 wyspa położona na północ od Silvermoon, stolicy elfickiego królestwa. Na wyspie znajduje się Słoneczna Studnia, źródło mocy Quel'dorei, sprofanowana podczas Trzeciej Wojny przez Plagę. Obecnie znaleźć tam można nie tylko nieumarłych, ale i demony, jakie najwyraźniej coś kombinują. Władze Krwawych Elfów proszą zarówno Hordę, jak i Przymierze o pomoc w odbiciu wyspy.

Nowe frakcje[]

Przymierze[]

Draenei (Exodar)[]

Niegdyś licznie zamieszkujący Draenor, a obecnie znajdujący się na skraju wymarcia draenei to szlachetna, wierząca w Światłość frakcja, jaka zwiększyła szeregi Przymierza, stając się poprzez swoją siedzibę nowym jego bastionem w Kalimdorze. Draenei to nie tyle rasa, co bardziej frakcja potężnych eredarów - rdzennych mieszkańców Argusa - jacy 25 tysięcy lat temu zostali zmuszeni do ucieczki z pomocą Naaru po tym jak cała populacja świata stała się Man'ari: dowódcami Płonącego Legionu. Archimonde i Kil'jaeden, dwóch z triumwiratu, zgodziło się na dar od Sargerasa. Jedynie Velen odmówił i posłuchał świetlistych istot. Dzięki temu miliony eredarów odeszło z Argusa, uciekając przed spaczeniem Legionu.

Rasa ta przyjęła miano draenei, co oznacza Wygnani w ich języku, ponieważ zostali wygnani z Argusa, którego władze stały się Man'ari. Przez ponad 25 tysięcy lat uciekali przed demonami, żyjąc w pokoju ze wszystkimi rasami danych planet. Wierząc w Świętą Światłość wymierzali karę wszystkim niegodnym istotom i żyli w zgodzie ze wszystkimi rdzennymi mieszkańcami. 200 lat przed Mrocznym Portalem dotarli na Draenor, który uznali za swój nowy dom i mieszkali obok dzikich orków i upadłych ogrów, tworzących niegdyś potężne Imperium Goriańskie. Dzięki setkom lat życia we względnym spokoju mogli odetchnąć od sług Legionu. Chociaż orkowie i draenei nigdy nie byli sojusznikami, nigdy nie byli też sobie jakoś wrodzy.

Wszystko zaczęło się zmieniać, gdy władzę przejął żądny potęgi Gul'dan. Najpierw omamił Ner'zhula, a kiedy ten odkrył prawdę usunął go ze stanowiska lidera orczych szamanów i zajmując jego miejsce rozpoczął budowę Orczej Hordy, mającej być instrumentem w zniszczeniu draenei. Na przekór zbrodniczemu konfliktowi zwanemu przez wielu Ludobójstwem Draenei rasa ta przetrwała, uciekając na nieznane orkom Moczary Zangarskie, gdzie następnie ustanowili swoją stolicą klasztor na szczycie wielkiego niczym drzewo grzyba, pod którym z kolei znajdowała się oddalona dostatecznie od linii brzegowej wyspa. Pozostali tam przez następne dekady, nawet po zagładzie Draenoru, lecz gdy na Rubieży eskalował konflikt między Illidarami z południa, a Legionem z północy draenei wykradli jeden ze statków międzywymiarowych i z jego pomocą odlecieli, trafiając ostatecznie na Azeroth.

Draenei rozbili się na Wyspach Lazurowej Mgły, bowiem ich pojazd - Exodar - doznał usterki i musiał awaryjnie lądować. Spadający obiekt dostrzegli astronomowie Przymierza i Hordy, ale to ta pierwsza grupa była szybsza. Statki z Theramore dopłynęły na archipelag razem z grupą ekspedycyjną zebraną w Teldrassil i zdołały znaleźć archipelag, a na nim niebieskoskórą rasę. Razem z nimi do Przymierza weszły też podrasy draenei - szamanistyczni Złamani i zdziczali Zagubieni, co pozwoliło Przymierzu zdobyć szamanów i nadrobić braki jakie mieli względem Hordy.

Horda[]

Królestwo Quel'Thalas (Silvermoon)[]

Na krótko przed tym, jak draenei pod wodzą Velena opuścili Rubież znajdujące się we Wschodnich Królestwach państwo Quel'Thalas przejęte zostało przez Krwawe Elfy - grupę Wysokich Elfów, jakie przetrwały hekatombę swojej cywilizacji i dzięki księciu Kael'thasowi Sunstriderowi rozpoczęli zaspokajać swój głód magii przy pomocy demonów. Nauczyli się tego dzięki Illidanowi Stormrage'owi - łowcy demonów. Sin'dorei, bo tak się nazywają w swoim języku, zdołali wyrzucić Plagę z połowy swojego królestwa i odbudować wszystko na wschód od tak zwanej Trupiej Blizny - szlaku od Ostoi Śmierci aż po Silvermoon i Wyspę Quel'Danas do Słonecznej Studni, stworzonego przez Arthasa Menethila.

W czasie gdy Przymierze borykało się z problemem zaginięcia Wielkiego Króla Variana Wrynna, a Wojna Ahn'Qiraj zakończyła się sukcesem Potęgi Kalimdoru Thrall dowiedział się od Królestwa Opuszczonych, że Quel'Thalas szuka sprzymierzeńców. Co więcej Krwawe Elfy wierzyły, że Przymierze Lordaeronu dopuściło się wobec nich zdrady, przez co ani myśleli dołączać do sił skupionych wokół Wichrogrodu. Lord Regent królestwa - Lor'themar Theron - skontaktował się zatem ze swoją dawną przełożoną, Lady Sylvanas Windrunner. Ta zaś zdecydowała się wprowadzić go w szeregi Nowej Hordy.

Cywilizacja Krwawych Elfów dołączyła do Hordy, jednak pozostały jeszcze Wysokie Elfy, wciąż wierne Przymierzu. Te odeszły z Quel'Thalas do ziem Przymierza. Sin'dorei stali się przez alians z Orgrimmarem drugim bastionem Hordy we Wschodnich Królestwach. Tym samym siła sojuszu orków, Opuszczonych, trolli, taurenów i teraz jeszcze Krwawych Elfów na obszarze Lordaeronu wzrosła. Druga strona barykady dzielącej Azeroth wiedziała, że nowa przynależność Krwawych Elfów zrodzi konieczność szukania nowych sprzymierzeńców.

Gdy draenei ogłosili dołączenie do Wspaniałego Przymierza Horda była już w pełni zintegrowana z Krwawymi Elfami. Wraz z nastaniem 26 ADP obie strony miały to, co miała strona przeciwna - Przymierze zyskało dzięki Exodarowi szamanów, natomiast Horda dzięki Rycerzom Krwi zdobyli dostęp do paladynów. Tym samym obie klasy przestały się ograniczać do frakcji. Stało się jasne że żywioły i Światłość jest teraz bronią obu stron.

Frakcje neutralne[]

Sha'tar (Shattrath)[]

Shattrath City — Shattrath, Miasto Światła. Miejsce to stało się siedzibą Sha'tarów oraz schronieniem na setek uchodźców z Rubieży.

Kiedy Rubieże stały się domem dla Illidarów Kil'jaeden, zawiedziony porażką swojego pionka, rozkazał przynieść mu głowę Illidana. Stormrage jednak oszukał go, bowiem ten nigdy nie oddał się demonom. Używał ich mocy, by pokonać je. Gdy Przymierze i Horda zajęte były spiskiem Onyxii, a także wypierały z Lordaeronu Plagę i Szkarłatną Krucjatę na resztkach Draenoru toczyła się Wojna o Rubieże między Illidarami z Doliny Cienistego Księżyca, a Płonącym Legionem stacjonującym w Otchłani Burz.

Nie wszyscy oczywiście byli zadowoleni z konfliktu. Wiele sił dotychczas stojących z boku musiało wybierać. Celem stworzenia schronienia dla tysięcy niewinnych istot, jakie nie chciały wpaść w szpony Legionu, ale i bały się kuszącej potęgi Pana Rubieży rezydującego w Czarnej Świątyni, powstała frakcja mająca na celu zachowanie neutralności w konflikcie wobec Illidana, ale i gotowość do walki z demonami Legionu. A stało się to w wyniku przybycia do Rubieży Naaru - istot z czystego światła - które wierzyły że należy chronić słabe istoty niezdolne do samodzielnej walki. Natychmiast po tym jak przybyli stworzyli ostoję Światłości w ruinach prastarego draenejskiego miasta o nazwie Shattrath.

Naaru znani jako Sha'tar stali się władzą metropolii, w której schronienie znaleźli wszyscy mieszkańcy Rubieży. Ogłosili miejsce strefą neutralną, a także ustanowili straż miejską, która chroni mieszkańców przed nieproszonymi gośćmi. Wraz z przybyciem Przymierza i Hordy neutralność została podtrzymana, wskutek czego miasto jest uznawane przez obie strony barykady za neutralne. Tym samym przedstawiciele obu koalicji podchodzą do siebie po przyjacielsku, nie zaś jak na polu bitwy z nożami skacząc sobie do gardeł.

Aldor i Widzący[]

Aldor faction — Aldorczycy w swojej dzielnicy.

W mieście Shattrath znalazły schronienie dwie frakcje: Aldor i Widzący, wrogie sobie. Pierwsza z nich złożona jest z draenei, drugą natomiast obsadzają Krwawe Elfy. Ich historia jest ze sobą ściśle związana. Aldor to prastary zakon draenei, niegdyś kierowany przez samego Velena, którego celem była pomoc słabym oraz niesienie Światłości. Pod przewodnictwem Wysokiej Kapłanki Ishanah dokonali jednak transformacji, stając się pokojowo nastawioną grupą, która pomogła Sha'tar w odbudowie Shattrath i wzmocniła umocnienia miejskie, czyniąc z tego miejsca ostoję neutralności.

Druga z frakcji, Widzący, kilkakrotnie atakowali miasto na rozkaz Kael'thasa. Gdy ten jednak okazał się zdradzić Illidarów na rzecz Płonącego Legionu Widzący nie poszli za szaleńcem i poddali się Sha'tar, oferując pomoc, dokładnie taką samą jak Aldor. Draenei nieprzychylnie patrzyli na to, że Naaru zezwolili osiedlić się niedawnym wrogom, jednak w oczach mieszkańców Sin'dorei zaskarbili sobie na szacunek po tym, gdy demony zaatakowały miasto kilka miesięcy przed ponownym otwarciem Mrocznego Portalu.

Obecnie Aldor i Widzący żyją w spokoju. Wojny nie ma, ale do pokoju bardzo daleko. Aldor i Widzący przejęli górne dzielnice miasta. Ci pierwsi zajęli przejście do Nagrandu, a drudzy - wzniesienie na północy w kierunku Moczarów Zangarskich i Półwyspu Piekielnego Ognia. Shattrath jest podzielone między te dwa obozy, ale każdemu z nich grozi wyrzucenie z neutralnego miasta, jeżeli otwarcie zaatakują drugą stronę barykady. Dlatego zbawieniem dla nich okazali się poszukiwacze przygód, dzięki którym mogą działać, jako że są oni agentami tych dwóch grup.

Frakcje niezależne[]

Illidarowie[]

Na Rubieży toczy się od ponad pięciu lat wielka wojna między dwiema wielkimi grupami. Płonący Legion rządził tym obszarem od kiedy Draenor został zniszczony przez Ner'zhula. Ork doprowadził do kompletnego unicestwienia ojczystego świata Hordy, a kiedy kataklizm dobiegł końca, uformowały się obecne Rubieże. Miejsce to zostało błyskawicznie zdobyte przez Legion, który uczynił to jednym z pogranicznych dla swojej domeny miejsc, jako że w tym miejscu istniała wyraźna granica między Bezkresną Ciemnością, a Wypaczoną Otchłanią. Pierwszy obszar to pustka kosmiczna, natomiast drugi to ta jej część, co została wypaczona przez energię fel, charakterystyczną dla demonów.

Kiedy 21 lat po otwarciu Mrocznego Portalu Wyniesienie Króla Lisza zakończyło się koronacją Arthasa Menethila na nowego władcę nieumarłych, Illidan Stormrage poprowadził swoich sojuszników jak łowców demonów, Krwawe Elfy Kael'thasa i nagi Lady Vashj przez jeden z portali do Rubieży. Tam stworzyli swoją bazę wypadową w Dolinie Cienistego Księżyca, a kwaterę główną ulokowali w Czarnej Świątyni - dawnej siedzibie Rady Cienia. Illidarowie urośli w siłę po uwięzieniu Magtheridona oraz zebraniu poparcia wśród wielu orków, Złamanych, a nawet demonów, co uznały że Illidan jest bardziej kuszący niźli Kil'jaeden.

Przez następne 5 lat Illidarowie skutecznie wyparli Legion z ponad połowy Rubieży, bardzo często zmuszając mieszkańców tego świata do wybrania po czyjej stronie staną. Illidan nigdy nie interesował się posterunkami Synów Lothara, Sha'tar i ich miastem czy nawet rozmaitymi innymi pomniejszymi grupkami, starającymi się walczyć o przetrwanie na własną rękę. Lady Vash zajęła Moczary Zangarskie, przejmując większość kontroli nad ostatnimi rezerwami wody pitnej, z kolei Akama - pomocnik Illidana - zjednał wiele plemion Złamanych i częściowo również Zagubionych.

Tym samym Illidarowie urośli w siłę, jednak kiedy Mroczny Portal został otwarty uznali że mieszkańcy Azeroth stanowią dla nich niebezpieczeństwo. Co więcej próby nawiązania pokojowych relacji padły ze względu na spiskowców - książę Kael'thas upadł, oddając się w pełni Płonącemu Legionowi oraz prawej ręce Sargerasa, Kil'jaedenowi Zwodzicielowi. W rezultacie powstała grupa znana pod nazwą Słonecznej Furii, której członkowie przeprowadzali operacje pod przykrywką, próbując zwieść Przymierze i Hordę tak, by myśleli iż zagrożenie z północy Rubieży jest marginalne, a faktycznym zagrożeniem dla obu światów nie jest Eredar Man'ari, ale brat bliźniak Malfuriona Stormrage'a.

Płonący Legion[]

Sargeras and the Legion — Sargeras na czele Płonącego Legionu wskazuje na Azeroth.

Drugą stroną wojny o Rubież jest Płonący Legion. To demoniczna armia licząca niezliczoną ilość żołnierzy z rozmaitych ras, które zostały dotknięte energią fel, a każda z nich pełni jakąś konkretną rolę. Na przykład Nathrezimowie są szpiegami, Shivarry kapłankami, a Eredarowie Man'ari generałami całych sił inwazyjnych. Na ich czele stoi Mroczny Tytan Sargeras, który zdradził Panteon eony temu. Jego najbardziej zaufanym podkomendnym jest Kil'jaeden Zwodziciel, który teraz dąży do dorwania zdradzieckiego Illidana oraz rozpoczęcia trzeciej inwazji Płonącego Legionu na Azeroth. Pięć lat temu stracił swojego najbardziej zaufanego podkomendnego - Archimonde'a Plugawiciela. Teraz dyszy zemstą na świecie i jego mieszkańcach za zniszczenie większości dowództwa demonicznej armii.

Kiedy w 21 ADP konflikt zwany Wyniesieniem Króla Lisza zakończył się zwycięstwem Arthasa Menethila jego wróg - Illidan Stormrage - zawrócił na Rubież, gdzie stworzył armię zwaną Illidarami. Wyparli oni demony z ponad połowy zniszczonego świata, a sami zajęli niegdysiejszą cytadelę Legionu w postaci Czarnej Świątyni. Przez następne lata wojna podzieliła ten świat. Kil'jaeden zdołał jednak zwieść jednego z poruczników Illidana: Kael'thasa Sunstridera. Książę Sin'dorei poprowadził najwierniejszych sobie na północ, ku Otchłani Burz i utworzył armię wiernych Zwodzicielowi, zwaną Słoneczną Furią. Niektórzy jednak uciekli i jako Widzący dołączyli do Shattrath, by wspomóc siły Światłości.

Dzisiaj Płonący Legion stara się zwieść Przymierze i Hordę tak, by uderzyli oni na Illidarów, by w tym samym czasie przygotować się do inwazji. Nie udało im się zdobyć Mrocznego Portalu otwartego przez Kazzaka Suprematora, a na dodatek są teraz zmuszeni walczyć o swoje ziemie. Dla demonów stało się jasne, że tym razem to nie one uderzają na Azeroth, lecz Azeroth na nich.

Eteryczni[]

Przybyli z Wypaczonej Otchłani jako kupcy, dzięki czemu znaleźli wspólny język z mieszkańcami Rubieży. Eteryczni z tak zwanego Konsorcjum szybko nawiązali nić porozumienia z goblinami, które stały się ich partnerami handlowymi w ramach towarów egzotycznych. Pochodzą z K'aresh, planety w układzie binarnym, to jest miało dwa słońca, jednak tysiące lat temu potężny Władca Pustki - Dimensius Wszechpożeracz - zniszczył ich bogatą w życie ojczyznę i zmusił do ucieczki do najdalszych zakątków kosmosu. W pewnym momencie te przypominające mumie istoty przybyły na zrujnowane Rubieże, wchodząc w kontakt ze wszystkimi grupami wrogimi Legionowi.

Swoją bazę założyli w niegościnnej północy, na obszarze zwanych Otchłanią Burz, gdzie stworzyli też magiczne biokopuły, pod którymi ukryli całą biosferę Rubieży. Paru z nich jednak można spotkać również na granicy świata, a także w Nagrandzie czy Shattrath, gdzie przede wszystkim robią interesy z napotkanymi z Azeroth rasami. Biorąc pod uwagę fakt, że świat ów dwukrotnie oparł się Legionowi i wielu innym siłom jest wobec tego dla nich doskonałym miejscem do robienia interesów, a przy tym oazą spokoju we wszechświecie pełnym zniszczonych przez demony planet.

Zmiany w klasach[]

Klasy dostępne dla ras[]

Krwawe Elfy[]

Draenei[]

Łowca
Mag
Paladyn
Kapłan
Szaman
Wojownik

Nowe rasy[]

Krwawe Elfy[]

Czarodziejka Krwawych Elfów — Krwawa Elfka z Rycerzy Krwi.

Dołączywszy do Hordy na krótko przed przybyciem draenei Krwawe Elfy są rasą elfów, które w tylko kilku przypadkach różnią się od tych, z których się wywodzą - Wysokich Elfów. Sin'dorei, bo tak się nazywają w swoim ojczystym języku, to jest thalassiańskim, są frakcją powstałą po upadku Quel'Thalas: wielkiej inwazji Plagi na ziemie Quel'dorei. Następca tronu i syn zabitego przez Arthasa Menethila króla Anasteriana Sunstridera - książę Kael'thas - miał to szczęście, że przebywał wtedy w Dalaranie i cudem uniknął hekatomby swojego ludu. W wyniku tych wydarzeń zebrał tak wielu braci jak tylko mógł i rozpoczął działania, mające na celu odtworzenie chwały swojej monarchii.

Po upadku Słonecznej Studni arystokrata i jego bracia i siostry zaczęli odczuwać niespotykany od tysiącleci głód magii. Zbawieniem okazało się dla nich poznanie Illidana Stormrage'a - Łowcę Demonów z mitycznych na ich ziemiach Kaldorei. Z jego pomocą Kael'thas nauczył się czerpać moc z tych, z których nienawidzili: demonów. Dzięki temu ich oczy zrobiły się zielone, a także mogli podtrzymać swoje nienaturalne piękno, jednak za cenę faktu iż moc okazała się być wysoce niestabilna część z nich zmieniła się w żałosne kreatury zwane Nieszczęsnymi.

Kiedy książę Kael'thas odszedł do Rubieży i słuch w Azeroth po nim zniknął władzę nad elfami przejął Lord Regent Quel'Thalas imieniem Lor'themar Theron. Pierwsze co zrobił to zaczął szukać sojuszników, lecz Przymierze z racji okrutnego traktowania ich w przeszłości oraz uznania za zdrajców wydawało się ślepą uliczką. Zrobił więc coś, czego nigdy wcześniej by się nie ośmielił zrobić - skontaktował się z Hordą, a konkretniej ze swoją dawną przełożoną: Sylvanas Windrunner. Mroczna Pani Opuszczonych poparła to działanie i osobiście nadzorowała wprowadzenie ów rasy w szeregi Hordy. Dziś Sin'dorei przede wszystkim działają wszędzie tam, gdzie swoją stopę postawi Horda, a także tam, gdzie pojawią się wojska Plagi. Niepokoją się jednak pogłoskami, że ich ukochany książę mógł stać się niewolnikiem Płonącego Legionu, służącym Kil'jaedenowi.

Draenei[]

Draenei to inaczej Wygnańcy w ich własnym języku. Rasa ta w rzeczywistości nazywa się Eredarami i liczy dziesiątki, jeśli nie setki tysięcy lat. Jakieś 25 tysięcy lat przed powstaniem Mrocznego Portalu ich planeta - Argus - upadła na skutek intrygi Sargerasa. Ci, co poszli za dwoma członkami Triumwiratu, to jest Kil'jaedenem i Archimondem, zostali przemienieni w Man'ari, demony kierujące całą demoniczną armią. Nieliczni uciekli i nawiązali po pewnym czasie walkę z wrogami.

W końcu trafili do ziemi obiecanej zwanej Draenorem, będącej też ojczyzną orków i ogrów, ale ulegli na skutek manipulacji Gul'dana, jaki był oddanym sługą niegdysiejszego przyjaciela przywódcy draenei - proroka Velena. Na skutek ludobójstwa zostało ich bardzo niewielu, uciekli na Moczary Zangarskie i czekali tam na dobry moment na ucieczkę. Niektórzy z nich przemienili się na skutek Krwawej Mgły rozsianej przez czarnoksiężników z Rady Cieni w tak zwanych Złamanych. Paru z nich doznało poważniejszych przemian, stając się szalonymi istotami żyjącymi jak dzikie zwierzęta o nazwie Zagubieni.

Po pewnym czasie uciekli, korzystając z jednego z satelitów Twierdzy Burz o nazwie Exodar. Wykorzystując go jako swego rodzaju gwiezdną arkę odkryli z pomocą Naaru imieniem O'ros planetę, jaka aż dwa razy oparła się demonom i żyła w pokoju, podzielona między dwie wielkie frakcje. Nazywała się Azeroth. Draenei rozbili się na Wyspach Lazurowej Mgły, gdzie następne nawiązali kontakt z badaczami z Przymierza. Wstępując do tej frakcji zrobią wszystko by zwalczyć demony. Oraz chronić swoich najbliższych poprzez służbę Świętej Światłości. Dzięki dołączeniu do Przymierza zwiększyli jego siłę w Północnym Kalimdorze, stając się tym samym obok Państwa Kaldorei kolejną siłą w tej części świata.

Patche[]

Cisza przed Burzą (2.0.1, pre-patch)[]

Opis[]

Podany patch nie ma oficjalnego opisu.

Charakterystyka[]

Patch 2.0.1 to łatka stanowiąca tak zwany pre-patch, czyli zapowiedź faktycznej premiery dodatku. Minęło 5 lat od kiedy Wielki Sojusz, to jest koalicja Przymierza Lordaeronu, Orczej Hordy i Państwa Kaldorei przeciwstawiła się wielkiej hordzie nieumarłych zwanej Plagą oraz kierującemu nią Płonącemu Legionowi w wielkiej bitwie na Górze Hyjal. Od tego czasu Przymierze i Horda odbudowały swoją potęgę, natomiast Nocne Elfy dołączyły do odnowionego Przymierza. Tymczasem wsparciem dla Hordy okazali się wyzwoleni nieumarli zwani Opuszczonymi. Tymczasem Plaga wyzwoliła się z niewoli Legionu i choć straciła połowę swoich sił to jednak stała się wolna. Jednocześnie Płonący Legion wiedział co się stało. Dowództwo nad rozbitą armią objął Kazzak Supremator, który poprowadził demony na dawno zapomniane Jałowe Ziemie i przeszedł na Rubieże, by uzyskać wsparcie i rozpocząć na nowo demoniczną inwazję.

Pre-patch będzie przygotowaniem graczy do nadchodzącego dodatku. W nim gracze będą świadkami otwarcia Mrocznego Portalu i zrobią wszystko, by uniemożliwić demonom zdobycia przyczółku w Azeroth, a następnie sami ruszą przeciwko swoim wrogom do miejsca, gdzie mają swoją bazę wypadową. Ponieważ Przymierze i Horda bardzo poważnie podchodzą do zagrożenia ze strony Legionu uzgodniono że przejście stworzone ongiś przez Medivha i Gul'dana będzie strefą neutralną, w której wszyscy razem, niczym 5 lat temu na Górze Hyjal, walczyć będą przeciwko wspólnemu zagrożeniu.

Czarna Świątynia (2.1.0)[]

Opis[]

Świątynia Karabor była centrum wiary draenei dopóki jej kapłani nie zostali wyrżnięci przez demonicznie spaczonych orków. W następstwie masakry czarnoksiężnicy z Rady Cienia przejęli budowlę i nadali jej nową nazwę: Czarna Świątynia.
Kiedy Przymierze najechało Draenor po Drugiej Wojnie, orczy szaman Ner'zhul pochopnie otworzył kilka portali wymiarowych w celu ucieczki. W rezultacie reakcja magiczna rozerwała świat na strzępy. Poprzez te portale władca otchłani Magtheridon przybył do tego, co stało się znane jako Rubieże i przejął świątynię jako siedzibę swojej mocy.

Jego panowanie nad Rubieżami pozostało niezmienione aż do przybycia Illidana Zdrajcy. Władca otchłani nie był żadnym wyzwaniem dla posiadacza Bliźniaczych Ostrzy Azzinotha. Dzisiaj Illidan okupuje świątynię, czekając na kogokolwiek i każdego, kto chce podważyć jego władzę.

Charakterystyka[]

W patchu 2.1.0 dochodzi rozwinięcie fabularne dodatku. Nosi on miano Czarna Świątynia, czyli jest związany ze znajdującą się w Dolinie Cienistego Księżyca budowlą. Przymierzu i Hordzie udało się nie tylko przejąć kontrolę nad Mrocznym Portalem, ale też nawiązać kontakt z Ekspedycją Przymierza oraz Mag'harami. Doszli również do prastarego draenejskiego miasta Shattrath, gdzie dowiedzieli się o geopolitycznej scenie nowo odkrytego świata. Teraz połączone siły muszą zażegnać największe zagrożenie świata - Illidarów. A przynajmniej tych, którzy wydają się być prawdziwym zagrożeniem. Z drugiej strony jednak dochodzi Twierdza Burz, w której dowodzi Kael'thas Sunstrider. Niegdysiejszy adiutant Illidana okazał się być zdrajcą, jaki sprzedał się Kil'jaedenowi Zwodzicielowi. Teraz poszukiwacze przygód muszą stawić czoła Zdrajcy i wyzwolić Rubieże spod jego okrutnej władzy, atakując centrum jego władzy - Czarną Świątynią.

Czat głosowy (2.2.0)[]

Opis[]

Podany patch nie ma oficjalnego opisu.

Charakterystyka[]

Ta aktualizacja nie wprowadziła zbyt wielu poprawek. Rozwinięto natomiast zawartość gry o nową rzecz: Czat Głosowy. Oprócz tego zmieniono mechanikę kilku klas oraz zbuffowano bądź znerfiono niektóre z ich umiejętności. Naprawiono też kilka błędów, jakie pojawiły się wraz z aktualizacjami. Wprowadzenie Czatu Głosowego było rewolucją, ponieważ pozwoliło porozumiewać się uczestnikom danych Gildii bez potrzeby pisania na Czacie Tekstowym.

Bogowie Zul'Aman (2.3.0)[]

Opis[]

Twierdza Zul'Aman służyła przez tysiąclecia jako centrum potęgi trollów Amani oraz bastion nieustraszonego, podstępnego wodza Zul'jina.
Zul'jin spędził kilka lat knując za murami Zul'Amanu. Wściekły na Hordę za przyjęcie jego znienawidzonego wroga, Krwawych Elfów, niedawno objawił plan, jaki znachor Malacrass ostatnio zaproponował: uwolnić moce zwierzęcych bogów wewnątrz ciał najsilniejszych wojowników Amanich.

Teraz armia Zul'Amanu rośnie w siłę z każdym dniem, żądna dokonania zemsty w imię ich nieustraszonego lidera, Zul'jina.

Charakterystyka[]

Łatka z numerem 2.3.0 jest kolejną aktualizacją dodatku. Czarna Świątynia została pokonana, a Illidan Stormrage skonał z rąk Maiev Shadowsong i Akamy. Odzyskawszy Karabor draenei wypędzili z niego nagi i draenei, a wskutek straty Vashj i Illidana poplecznicy Zdrajcy rozpierzchli się. Teraz jednak wydało się, że była to intryga Legionu, aby wyrzucić siły jednego z jego wielkich zagrożeń z Rubieży. W międzyczasie Krwawe Elfy doniosły Przymierzu i Hordzie, że zbiegł się z problemem Legionu inny - atakować ich zaczęły trolle z Zul'Aman, prastarej twierdzy Amanów. Ci ze szpiegów, jacy zdołali uciec poinformowali o tym, że widzieli ich dowódcę: weterana Drugiej Wojny i zaprzysięgłego wroga Quel'dorei i tym samym Sin'dorei, czyli Zul'jina. Atakując zarówno znienawidzone Przymierze jak i zdradziecką w jego mniemaniu Hordę ma nadzieję, że skupienie uwagi na Rubieży pozwoli mu odbudować potęgę Imperium Amani.

Furia Słonecznej Studni (2.4.0)[]

Opis[]

Wspaniałe źródło tajemnej energii znane jako Słoneczna Studnia dawało siłę Wysokim Elfom przez tysiąclecia, aż Rycerz Śmierci Arthas poprowadził oblężenie elfiego królestwa i spaczył jego święte energie. Nie widząc innego wyjścia Książę Kael'thas zniszczył starożytne źródło. Przez pewien czas ocalałe elfy stały się ofiarami rosnącego głodu magicznego. Teraz, obiecując ocalenie dla swojego ludu, Kael'thas powrócił. Wkrótce Słoneczna Studnia znów będzie świecić, ale pozostaje pytaniem, czy święte źródło stanie się wyzwoleniem czy zniszczeniem.

Charakterystyka[]

Patch 2.4.0 jest ostatnim patchem z dużą zawartością. Działania Zul'jina zostały powstrzymane, a bohaterom udało się go zabić, nim ten rozpoczął swoją inwazję na Quel'Thalas. Pozostało ostatnie zagrożenie: Płonący Legion. Kael'thas Sunstrider powrócił do Azeroth, głosząc wieść iż znalazł sposób na głód magiczny Krwawych Elfów oraz restaurację Słonecznej Studni. Szybko jednak okazuje się, że książę zawarł pakt z diabłem i to dosłownie - zdradził bowiem Illidana na rzecz Kil'jaedena i już dawno zwodził za nos siły obu koalicji śmiertelników. Teraz Wichrogród i Orgrimmar dowiedziały się o planach Kael'thasa oraz fakcie, że na Wyspie Quel'Danas szaleją demony, które planują rozpocząć trzecią inwazję. Zadaniem bohaterów staje się wspomóc elfickich Krwawych Rycerzy oraz draenejską Dłoń Argusa w ramach Ofensywy Straceńczego Słońca w odbiciu wyspy i powstrzymaniu Kael'thasa zanim skaże swoją rasę na zagładę. I być może i całą planetę.

Ciekawostki[]

Jest to pierwszy dodatek, który zawiera nowy świat w ramach rozgrywki.
Wydanie The Burning Crusade sprawiło, że liczba aktywnych graczy w World of Warcraft zaczęła rosnąć z pewnymi wahaniami, aż w 2012 i 2013 roku osiągnęła ona rekordowy wyniku 12 milionów.
Tłumaczenie nazwy dodatku brzmi Płonąca Krucjata, co wynika z faktu iż głównym wrogiem jest Płonący Legion, jaki prowadzi swoje demoniczne inwazje w celu wyeliminowania wszelkiego życia, a co nazywa się właśnie Płonącą Krucjatą.